DENISON

University of South Carolina Leaf 41

Ege identifies this leaf as coming from a manuscript of works by Gregory the Great, but some of the leaves contain text from the writings of St. John Chrysostom. It dates to fifteenth-century France, measures 31 x 22.5 cm, and is written in a widespread secular script called lettre bâtarde. These leaves are generally unadorned except for yellow filling in the first letters of sentences, occasional use of rubrication for incipits or divisions, and of course the dramatic ascenders in the top line. (Sometimes space has been left for rubrication which was not supplied.) Three-line decorated red/blue initials, when present, are filled with very attractive and intricate swirls and beads. There are sharp tears to the inner margin where the leaf was separated from the binding thread. See Denison University Leaf 41 for more information about this manuscript.

Text: This leaf contains text from Gregory's Dialogi, 3.36.3 to 3.37.3 (recto); and 3.37.3-10 (verso) (Vogüé, v. 2, pp. 408-18).

USC 41r.jpg
South Carolina Leaf 41 Recto
South Carolina Leaf 41 Recto

University of South Carolina Leaf 41 Recto

+ South Carolina Leaf 41 Recto Transcription

[column A]

[3.] Rimis itaque patentibus intrauit mare, atque usque, ad superiores tabulas inpleuit nauem, ita ut non tam nauis inter undas quam undae iam intra nauem esse uiderentur. Tunc in eadem naui residentes, non iam ex mortis uicinia, sed ex ipsa eius praesentia ac uisione turbati, omnes sibimet pacem dederunt, corpus et sanguinem redemptoris acceperunt, Deo se singuli conmendantes, ut eorum animas benigne susciperet, quorum corpora in tam pauendam mortem tradiderat. [4.] Sed omnipotens Deus, qui eorum mentes mirabiliter terruit, eorum quoque uitam mirabilius seruauit. Nam diebus octo nauis eadem usque ad superiores tabulas aquis plena, iter proprium peragens, enatauit. Nono autem die in Cotronensis castri portu deducta est. Ex qua exierunt omnes incolumes, qui cum praedicto uenerabili Maximiano nauigabant. [5.] Cumque post eos ipse quoque fuisset egressus, mox in eiusdem portus profundum nauis demersa est, ac si illis egredientibus pro pondere subleuatione caruisset. Et quae plena hominibus in pelago aquas portauerat atque natauerat, Maximiano cum suis fratribus recedente, aquas sine hominibus in portu non ualuit portare, ut hinc omnipotens Deus ostenderet quia hanc onustam sua manu tenuerat, quae ab hominibus vacua et derelicta super aquas non potuit manere.

[XXXVII.] Ante dies quoque fere quadraginta uidisti apud me eum, cuius superius memoriam feci, uenerabilis vitae presbiterum, Sanctulum nomine, qui ad me

[column B]

ex Nursiae prouincia annis singulis venire consueuit. Sed ex eadem prouincia quidam monachus ante triduum uenit, qui grauis nuntii moerore me perculit, quia eundem uirum obisse nuntiauit. Huius ergo uiri, etsi non sine gemitu dulcedinis recolo, iam tamen sine formidine uirtutes narro, quas a uicinis eius sacerdotibus, mira ueritate et simplicitate praeditis, agnoui. Et sicut inter amantes se animos magnum caritatis familiaritas ausum praebet, a me plerumque ex dulcedine exactus, ipse quoque de his quae egerat extrema quaedam fateri cogebatur. [2.] Hic namque quodam tempore, cum in praelo Langobardi oliuam premerent, ut in oleum liquari debuisset, sicut iucundi erat et uultus et animi, utrem uacuum ad praelum detulit, laborantesque Langobardos laeto uultu salutauit, utrem protulit, et iubendo potius quam petendo eum sibi inpleri dixit. Sed gentiles uiri, quia toto iam die laborauerant atque ab oliuis exigere oleum torquendo non poterant, uerba illius moleste susceperunt eumque inuiriis insectati sunt. Quibus uir Dei laetiori adhuc uultu respondit, dicens: "Sic pro me oretis. Istum utrem Sanctulo inpleatis, et sic a uobis reuertetur." Cumque illi ex oliuis oleum defluere non cernerent et uirum Dei ad inplendum utrem sibi insistere uiderent, uehementer accensi, maioribus hunc uerborum contumeliis detestari coeperunt. [3.] Vir autem Dei, uidens quod ex praelo oleum nullo modo exiret, aquam sibi dare petiit, quam cunctis uidentibus benedixit atque in praelo suis manibus iactauit. Ex qua protinus benedictione tanta ubertas olei

+ South Carolina Leaf 41 Recto Translation

A translation of this leaf is currently unavailable.


USC 41v.jpg
South Carolina Leaf 41 Verso
South Carolina Leaf 41 Verso

University of South Carolina Leaf 41 Verso

+ South Carolina Leaf 41 Verso Transcription

[column A]

erupit, ut Langobardi, qui prius diu incassum laborauerant, non solum sua uascula omnia, sed utrem quoque quem uir Dei detulerat inplerent, gratias agerent quia is, qui oleum petere uenerat, benedicendo dedit quod postulabat.

[4.] Alio quoque tempore uehemens ubique famis incubuerat, et beati Laurentii martyris ecclesia a Langobardis fuerat incensa. Quam uir Dei restaurare cupiens, multos artifices ac plures subministrantes operarios adhibuit. Quibus necesse erat ut cotidiani sumptus laborantibus sine dilatione praeberentur, sed exigente eiusdem famis necessitate panis defuit. Coeperunt laborantes instanter uictum quaerere, quia uires ad laborem per inopiam non haberent. Quod uir Dei audiens, eos uerbis consolabatur foras promittendo quod deerat, sed ipse grauiter anxiabatur intus, exhibere cibum non ualens quem promittebat. [5.] Cum uero huc illucque anxius pergeret, deuenit ad clibanum, in quo uicinae mulieres pridie coxerant panes, ibique incuruatus aspexit, ne fortasse panis a coquentibus remansisset. Cum repente panem mirae magnitudinis atque insoliti candoris inuenit. Quem tulit quidem, sed deferre artificibus noluit, ne fortasse alienus esset et culpam uelut ex pietate perpetraret. Per uicinas itaque hunc mulieres detulit eumque omnibus ostendit, ac ne cui earum remansisset inquisiuit. Omnes autem, quae pridie panem coxerant, suum hunc esse negauerunt, atque panes suos se integro numero a clibano retulisse professae sunt. [6.] Tunc

[column B]

laetus uir Domini perrexit ad multos artifices cum uno pane, ut omnipotenti Deo gratias agerent admonuit, et quia eis annonam praebuerat indicauit, eisque ad refectionem protinus inuitatis inuentum panem adposuit. Quibus sufficienter pleneque satiatis, plura ex eo quam ipse panis fuerat fragmenta collegit. Quae die quoque altero eis ad refectionem intulit, sed id quod ex fragmentis supererat ipsa quoque, quae adposita fuerant, fragmenta superabat. [7.] Factumque est, ut per dies decem omnes illi artifices atque operarii, ex illo uno pane satiati, hunc et cotidie ederent, et ex eo cotidie quod edi posset in crastinumsuperesset, ac si fragmenta panis illius per esum crescerent, et cibum comedentium ora repararent.

[8.] Mira res, atque in exemplo dominici operis uehementer stupenda.

Ipse, Petre, multos de uno pane pauit per seruum, qui ex quinque panibus quinque millia hominum satiauit per semetipsum; qui pauca seminum grana in innumera segetum frumenta multiplicat; qui ipsa quoque semina produxit ex terra, et simul omnia creauit ex nihilo. [9.] Sed ne diutius mireris, quid in uirtute Domini uenerandus uir Sanctulus exterius fecerit, audi ex uirtute Domini qualis interius fuit. [10.] Die etenim quadam a Langobardis captus quidam diaconus tenebatur ligatus, eumque ipsi qui tenuerant interficere cogitabant. Aduesperescente autem die, uir Dei Sanctulus ab eisdem Langobardis petiit, ut relaxari eique uita concedi debuisset. Quod posse se facere omnino negauerunt. Cumque mortem illius

+ South Carolina Leaf 41 Verso Translation

A translation of this leaf is currently unavailable.


For more information, contact Dr. Fred Porcheddu.