DENISON

Cleveland Public Library Leaf 41

Ege identifies this leaf as coming from a manuscript of works by Gregory the Great, but some of the leaves contain text from the writings of St. John Chrysostom. It dates to fifteenth-century France, measures 31 x 22.5 cm, and is written in a widespread secular script called lettre bâtarde. These leaves are generally unadorned except for yellow filling in the first letters of sentences, occasional use of rubrication for incipits or divisions, and of course the dramatic ascenders in the top line. (Sometimes space has been left for rubrication which was not supplied.) Three-line decorated red/blue initials, when present, are filled with very attractive and intricate swirls and beads. There are sharp tears to the inner margin where the leaf was separated from the binding thread. See Denison University Leaf 41 for more information about this manuscript.

Text: This leaf contains text from Gregory's Dialogi, 1.4.8-13 (recto); and 1.4.13-18 (verso) (Vogüé, v. 2, pp. 44-50 and 50-54). The text contains material about Equitius, Abbot of Valéry.

Cleveland PL 41r.JPG
Cleveland Leaf 41 Recto
Cleveland Leaf 41 Recto

Cleveland Public Library Leaf 41 Recto

+ Cleveland Leaf 41 Recto Transcription

[column A]

posuit, dicens: 'Ecce posui uerba mea in ore tuo. Egredere ad praedicandum'. Atque ex illo die, etiam cum uoluero, de Deo tacere non possum." [9.] Vellem patris huius etiam opus agnoscere, qui fertur talia dona percepisse. Opus, Petra, ex dono est, non donum ex opere; alioquin gratia iam non est gratia. Omne quippe opus dona praeueniunt, quamuis ex subsequenti opera ipsa etiam dona succrescunt. Ne tamen vitae eius cognitione frauderis, bene hanc reuerentissimus uir Albinus Reatinae antistes ecclesiae agnouit, et adhuc supersunt multi qui scire potuerunt. Sed quid plus quaeris operis, quando concordabat uitae munditia cum studio praedicationis? [10.] Tantus quippe illum ad collegendas Deo animas feruor accenderat, ut sic monasteriis praeesset, quatenus per ecclesiae, per castra, per uicos, per singulorum quoque fidelium domos circumquaque discurreret, et corda audientium ad amorem patriae caelestis excitaret. Erat uero ualde uilis in uestibus, atque ita despectus, ut si quis illum fortasse nesciret, salutatus etiam resalutare despiceret. Et quotiens ad alia tendebat loca, iumentum sedere consueuerat, quod esse despicabilius iumentis omnibus in cella potuisset; in quo etiam capistro pro freno et ueruecum pellibus pro sella utebatur. Super semetipsum sacros codices in pelliciis sacculis missos dextro laeuoque latere portabat, et quocumque peruenisset, scripturarum aperiebat fontem et rigabat prata mentium. [11.] Huius quoque opinio praedicationis ad Romana, urbis notitiam peruenit, atque, ut est lingua adulantium auditoris sui animam

[column B]

amplectendo necans, eo tempore clerici huius apostolicae sedis antistiti adulando questi sunt, dicentes: "Quis est iste uir rusticus, qui auctoritatem sibi praedicationis arripuit, et officium apostolici nostri domini sibimet usurpare indoctus praesumit? Mittatur igitur, si placet, qui hoc eum exhibeat, ut quis sit ecclesiasticus uigor agnoscat." Sicut autem moris est, ut occupato in multis amino adulatio ualde subripiat, si ab ipso cordis ostio nequaquam fuerit citius repulsa, suadentibus se clericis consensum pontifex praebuit, ut ad Romanam urbem deduci debuisset, et quaenam sua esset mensura cognosceret. [12.] Iulianum tamen tunc defensorem mittens, qui Sabinensi ecclesiae postmodum in episcopatu praefuit, hoc praecepit, ut cum magno eum honore deduceret, ne quicquam Dei famulus ex conuentione eadem iniuriae sentiret. Qui parere de eo clericorum uotis concitus uolens, festine ad eius monasterium cucurrit, ibique, absente illo, antiquarios scribentes repperit, ubi abbas esset inquisiuit. Qui dixerunt: "In ualle hac, quae monasterio subiacet, faenum secat." [13.] Isdem uero Iulianus superbum ualde atque contumacem puerum habuit, cui uix poterat uel ipse dominari. Hunc ergo misit, ut eum ad se sub celeritate perduceret. Perrexit puer, et proteruo spiritu pratum uelociter ingressus, omnesque illic intuens faenum secantes, requisiuit quisnam esset Equitius. Moxque ut audiuit quis esset, eum adhuc longe positus aspexit, et inmenso timore correptus est, coepit timere, lassescere, seque ipsum nutanti gressu uix posse portare. Qui tremens ad Dei hominem peruenit, atque ulnis

+ Cleveland Leaf 41 Recto Translation

A translation of this leaf is currently unavailable.


Cleveland PL 41v.JPG
Cleveland Leaf 41 Verso
Cleveland Leaf 41 Verso

Cleveland Public Library Leaf 41 Verso

+ Cleveland Leaf 41 Verso Transcription

[column A]

humiliter eius genua deosculans strinxit, suumque dominum ei occurrisse nuntiauit. Cui resalutato Dei famulus praecepit, dicens: "Leua faenum uiride, porta pabulum iumentis in quibus uenistis. Ecce ego, quia parum superest, opere expleto, te subsequor." [14.] Is autem qui missus fuerat Iulianus defensor mirabatur ualde quidnam esset quod redire moraretur puer, cum ecce reuertentem puerum conspicit, atque in collo faenum ex prato deferentem. Qui uehementer iratus coepit clamare, dicens: "Quid est hoc? Ego te misi hominem deducere, non faenum portare." Cui respondit puer: "Quem quaeris, ecce subsequitur." Cum ecce uir Dei, clauatis calciatus caligis, falcem faenariam in collo deferens, ueniebat. Quem adhuc longe positum puer suo domino quia ipse esset quem quaereret indicauit. Isdem uero Iulianus, repente ut uidit Dei famulum, ex ipso habitu despexit, eumque qualiter deberet alloqui proterua mente praeparabat. Mox uero ut seruus Dei cominus adfuit, eiusdem Iuliani animum intolerabilis pauor inuasit, ita ut tremeret, atque ad insinuandum hoc ipsum quod uenerat uix sufficere lingua potuisset. Qui humiliato mox spiritu ad eius genua cucurrit, orationem pro se fieri petiit, et quia pater eius apostolicus pontifex eum uidere uellet indicauit. [15.] Vir autem uenerandus Equitius coepit inmensas gratias omnipotenti Deo agere, asserens quod se per summum pontificem gratia superna uisitasset. Ilico uocauit fratres, praecepit hora eadem iumenta praeparari,

[column B]

atque executorem suum coepit uehementissime urguere, ut statim exire debiussent. Cui Iulianus ait: "Hoc fieri nullatenus potest, quia lassatus ex itinere hodie non ualeo exire." Tunc ille respondit: "Contristas me, fili, quia si hodierna die non egredimur, iam crastina non eximus." Dei itaque famulus, executoris sui lassitudine coactus, in monasterio suo eadem nocte demoratus est. [16.] Cum ecce sequenti die sub ipso lucis crepusculo, uehementer equo in cursu fatigato, ad Iulianum cum epistola puer uenit, in qua ei praeceptum est, ne seruum Dei contingere uel mouere de monasterio auderet. Quem cum ille requireret cur sententia esset mutata, cognouit quia nocte eadem, qua ipse illuc executor missus est, per uisum pontifex fuerat uehementer exterritus, cur ad exhibendum Dei hominem mittere praesumpsisset. [17.] Qui protinus surrexit, seque uenerandi uiri orationibus conmendans, ait: "Rogt pater uester ne fatigari debeatis." Cumque hoc Dei famulus audisset, contristatus ait: "Numquid non die hesterno dixi tibi quia si non statim pergeremus, iam pergere minime liceret?" Tunc pro caritatis exhibitione aliquantulum executorem suum in cella detinuit, eique laboris sui conmodum coacto renitentique dedit. [18.] Cognosce igitur, Petre, in quanta Dei custodia sunt, qui in hac uita seipsos despicere nouerunt; cum quibus intus ciuibus in honore numerantur, qui despecti foris hominibus esse non erubescunt; quia e contra in Dei oculis iacent, qui apud suos et proximorum oculos per inanis gloriae appetitum tument.

+ Cleveland Leaf 41 Verso Translation

A translation of this leaf is currently unavailable.


For more information, contact Dr. Fred Porcheddu.