Cincinnati Public Library Leaf 41
Ege identifies this leaf as coming from a manuscript of works by Gregory the Great, but some of the leaves contain text from the writings of St. John Chrysostom. It dates to fifteenth-century France, measures 31 x 22.5 cm, and is written in a widespread secular script called lettre bâtarde. These leaves are generally unadorned except for yellow filling in the first letters of sentences, occasional use of rubrication for incipits or divisions, and of course the dramatic ascenders in the top line. (Sometimes space has been left for rubrication which was not supplied.) Three-line decorated red/blue initials, when present, are filled with very attractive and intricate swirls and beads. There are sharp tears to the inner margin where the leaf was separated from the binding thread. See Denison University Leaf 41 for more information about this manuscript.
Text: This leaf contains text from Gregory's Dialogi, 1.9.17-1.10.3 (recto) and 1.10.3-7 (verso). See Vogüé vol. 2, pp. 90-98.
Cincinnati Public Library Leaf 41 Recto
[column A]
Quae cum nihil consolationis admitteret, hanc rogauit ut ab horreo exire debuisset, in quo ex omni eorum tritico parum quid inuentum est remansisse. Puer autem Dei sese illic protinus in orationem dedit, qui post paululum egressus, ad horreum matrem reduxit, quod ita tritico plenum inuentum est, sicut plenum ante non fuerat, cum mater illius totius anni sumptus se congregasse gaudebat. Quo uiso miraculo cumpuncta mater, ipsa jam coepit agere ut daret, qui sic celeriter posset quae petiisset accipere.
[18.] Haec itaque in hospitii sui uestibulo gallinas nutrire consueuerat: sed eas ex uicino rure uulpes ueniens auferebat. Quadam uero die dum in eodem uestibulo puer Bonifacius staret, uulpes ex more uenit, et gallinam abstulit. Ipse autem concitus Ecclesiam intrauit, et se in orationem prosternens, apertis uocibus dixit: Placet tibi, Domine, ut de nutrimentis matris meae manducare non possim? Ecce enim gallinas quas nutrit uulpes comedit. Qui ab oratione surgens, Ecclesiam est egressus. Mox autem uulpes rediit, gallinam quam ore tenebat dimisit, atque ipsa moriens ante ejus oculos in terram cecidit.
[19.] Ualde mirum quod exaudire preces in se sperantium etiam in rebus uilibus dignatur Deus.
Hoc, Petre, ex magna Conditoris nostri dispensatione agitur, ut per minima quae percipimus, sperare majora debeamus; exauditus namque est in rebus uilibus puer sanctus et simplex, ut in paruis disceret quantum de Deo praesumere in magnis petitionibus deberet.
Placet
[column B]
quod dicis.
[X.] Alius quoque uir uitae uenerabilis in eisdem partibus fuit Fortunatus nomine, Tudertinae antistes Ecclesiae, qui in effugandis spiritibus immensae uirtutis gratia pollebat, ita ut nonnunquam ab obsessis corporibus legiones daemonum pelleret, et continuae orationis studio intentus, objectas contra se eorum multitudines superaret. Hujus uiri familiarissimus fuit Julianus nostrae Ecclesiae defensor, qui ante non longum tempus in hac urbe defunctus est. Cujus ego quoque hoc didici relatione quod narro, quia saepe gestis illius ausu familiaritatis intererat, ejusque post memoriam ad instructionem nostram quasi faui dulcedinem in ore retinebat. [2.] Matrona quaedam nobilis in uicinis partibus Tusciae nurum habebat, quae intra breue tempus quo filium ejus acceperat, cum eadem socru sua ad dedicationem oratorii beati Sebastiani martyris fuerat inuitata. Nocte uero eadem qua subsequente die ad dedicationem praedicti oratorii fuerat processura, uoluptate carnis deuicta, a uiro suo sese abstinere non potuit; cumque mane facto conscientiam deterreret perpetrata carnis delectatio, processionem uero imperaret uerecundia, plus erubescens uultum hominum, quam Dei judicium metuens, cum socru sua ad dedicationem oratorii processit. Mox uero ut reliquiae beati Sebastiani martyris oratorium ingressae sunt, eamdem praedictae matronae nurum malignus spiritus arripuit, et coram omni populo uexare coepit. [3.] Ejusdem uero oratorii presbyter dum eam uehementissime
A translation of this leaf is currently unavailable.
Cincinnati Public Library Leaf 41 Verso
[column A]
uexari conspiceret, ex altari protinus sindonem tulit, eamque operuit; sed hunc simul repente diabolus inuasit. Et quia ultra uires uoluit quidquam praesumere, compulsus est cognoscere in sua uexatione quid esset. Hi uero qui aderant, puellam in manibus ex oratorio sublatam ad domum propriam deportauerunt. [4.] Cumque hanc antiquus hostis uexatione continua uehementer attereret, propinqui sui eam carnaliter amantes, et amando persequentes, ad obtinendum salutis remedium maleficis tradiderunt; ut ejus animam funditus exstinguerent, cujus carni magicis artibus ad tempus prodesse conarentur. Ducta est itaque ad fluuium, atque in aquam mersa; ibique diutius incantationibus agere malefici moliebantur, ut is qui eam inuaserat diabolus exiret. Sed miro omnipotentis Dei judicio, dum arte peruersa unus ab ea repellitur, in eam subito legio intrauit. Coepit ex hoc illa tot motibus agitari, tot uocibus clamoribusque perstrepere, quot spiritibus tenebatur. [5.] Tunc inito consilio parentes ejus suae perfidiae culpam fatentes, hanc ad uenerabilem uirum Fortunatum episcopum duxerunt, eique reliquerunt. Qua ille suscepta, multis se diebus ac noctibus in orationem dedit; tantoque annisu precibus incubuit, quanto et in uno corpore contra se assistere legionis aciem inuenit. Cum non post multos dies ita sanam atque incolumen reddidit, ac si in ea jus proprium diabolus nunquam habuisset. [6.] Alio quoque tempore idem uir omnipotentis Dei famulus ex obsesso quodam
[column B]
homine immundum spiritum excussit. Qui malignus spiritus cum uesperascente jam die secretam ab hominibus horam cerneret, peregrinum quempiam esse se simulans, circuire coepit ciuitatis plateas et clamare: O uirum sanctum Fortunatum episcopum! ecce quid fecit? peregrinum hominem de hospitio suo expulit. Quaero ubi requiescere debeam, et in ciuitate ejus non inuenio. Tunc quidam in hospitio cum uxore sua et paruulo filio ad prunas sedebat, qui uocem ejus audiens, et quid episcopus ei fecerit requirens, hunc inuitauit hospitio, sedere secum juxta prunas fecit. Cumque uicissim aliqua confabularentur, paruulum ejus filium idem malignus spiritus inuasit, atque in easdem prunas projecit, ibique mox ejus animam excussit. Qui orbatus miser, uel quem ipse susceperit, uel quem episcopus expulisset, agnouit.
[7.] Quidnam hoc esse dicimus, ut occidendi ausum in ejus hospitio antiquus hostis acciperet, qui hunc peregrinum aestimans, ad se hospitalitatis gratia uocasset?
Multa, Petre, uidentur bona, sed non sunt, quia bono animo non fiunt. Unde et in Euangelio ueritas dicit: Si oculus tuus nequam fuerit, totum corpus tuum tenebrosum erit Quia cum peruersa est intentio quae praecedit, prauum est omne opus quod sequitur, quamuis esse rectum uideatur. Ego namque hunc uirum, qui dum quasi hospitalitatem exhiberet orbatus est, non pietatis opere delectatum aestimo, sed episcopi derogatione; nam poena subsequens innotuit, quia praecedens illa susceptio sine culpa non fuit. Sunt namque nonnulli, qui idcirco
A translation of this leaf is currently unavailable.