Cleveland Institute of Art Leaf 41
Ege identifies this leaf as coming from a manuscript of works by Gregory the Great, but some of the leaves contain text from the writings of St. John Chrysostom. It dates to fifteenth-century France, measures 31 x 22.5 cm, and is written in a widespread secular script called lettre bâtarde. These leaves are generally unadorned except for yellow filling in the first letters of sentences, occasional use of rubrication for incipits or divisions, and of course the dramatic ascenders in the top line. (Sometimes space has been left for rubrication which was not supplied.) Three-line decorated red/blue initials, when present, are filled with very attractive and intricate swirls and beads. There are sharp tears to the inner margin where the leaf was separated from the binding thread. See Denison University Leaf 41 for more information about this manuscript.
Text: This leaf contains text from Gregory's Dialogi, 1.10.7-13 (Vogüé v. 2, 98-104) (recto); and 1.10.13-17 (104-08). The passages concern an Italian saint, Bishop Fortunat.
Reconstruction Note! In Ege's original manuscript, this leaf was followed by what is now Leaf 41 in the Kent State University portfolio.
Cleveland Institute of Art Leaf 41 Recto
[column A]
bona facere student, ut gratiam alienae operationis obnubilent, nec pascuntur bono quod faciunt, sed laude boni qua ceteros premunt. Qua de re existimo hunt uirum, qui malignum spiritum in hospitalitate suscepit, ostentationi potius intendisse quam operi, ut meliora quam episcopus fecisse uideretur, quatenus ipse susciperet eum quem uir Domini Fortunatus expulisset.
Vt dicitur ita est. Nam finis opens probat quod munda intentio in operatione non fuerit.
[8.] Alio autem tempore, dum oculorum quidam lumen amisisset, ad hunc deductus intercessionis eius opem petiit et impetrauit. Nam cum uir Dei, oratione facta, eius oculis signum crucis inprimeret, ab eis protinus, luce reddita, nox caecitatis abscessit. [9.] Praeterea equus cuiusdam militis in rabiem fuerat uersus, ita ut a multis uix teneri posset, sed quoscumque potuisset inuadere, eorum membra morsibus dilaniaret. Tunc, utcumque a multis ligatus, ad uirum Dei deductus est. Qui mox eius capiti extensa manu signum crucis edidit, cunctam eius rabiem in mansuetudinem mutauit, ita ut mitior post existeret, quam ante illam uesaniam fuisset. [10.] Tunc isdem miles equum suum, quem celerrimo miraculi imperio a sua uesania uidit inmutatum, eidem sancto uiro decreuit offerendum. Quem cum suscipere ille renueret, ipse uero in precibus, ne despiceretur eius oblatio, perseueraret, sanctus uir, mediam duarum partium uiam tenens, et petitionem militis audiuit, et munus suscipere pro exhibita uirtute recusauit. Prius namque dignum pretium praebuit, et post equum, qui sibi offerebatur, accepit. Quia
[column B]
enim, si non susciperet, eum contristari conspexerat, caritate cogente, emit quod necessarium non habebat. [11.] Neque hoc silere de huius uirtutibus debeo, quod ante dies fere duodecim agnoui. Quidam namque ad me deductus est senex pauper, atque, ut mihi senum conlocutio esse semper amabilis solet, studiose hunc unde esset inquisiui. Qui se de Tudertina ciuitate esse respondit. Cui inquam: "Quaeso te, pater, Fortunatum episcopum nosti?" Qui ait: "Noui, et bene noui." Tunc ipse subiunxi: "Dic, rogo, si qua illius miracula cognouisti, et desideranti mihi, qualis uir fuerit, innotesce." [12.] Qui ait: "Homo ille longe fuit ab istis hominibus, quos uidemus modo. Nam quicquid ab omnipotente Deo petiit, ita dum peteret impetrauit. Cuius hoc unum narro miraculum, quod ad praesens animo occurrit. Quadam namque die Gothi iuxta Tudertinam ciuitatem uenerunt, qui ad partes Ravennae properabant, sed duos partuos puerulos de possessione abstulerant, quae possessio praefatae Tudertinae ciuitati subiacebat." [13.] "Hoc cum uiro sanctissimo Fortunato nuntiatum fuisset, protinus misit atque eosdem Gothos ad se fecit uocari. Quos blando sermone adloquens, eorum pries studuit asperitatem placare et post intulit, dicens: 'Quale uultis pretium dabo, et puerulos quos abstulistis reddite, mihique hoc uestrae gratiae munus praebete'. Tunc is qui prior eorum esse uidebatur, respondit dicens 'Quicquid aliud praecipis facere parati sumus, nam istos pueros nullatenus reddemus.' Cui uenerandus uir minatus est
A translation of this leaf is currently unavailable.
Cleveland Institute of Art Leaf 41 Verso
[column A]
blande dicens: 'Contristas me, et non audis patrem tuum. Noli me contristare, ne non expediat.' Sed isdem Gothus, in cordis sui feritate permanens, negando, discessit." [14.] "Die uero altera digressurus rursus ad episcopum uenit, quem eisdem uerbis pro praedictis puerulis iterum episcopus rogauit. Cumque ad reddendum nullo mode consentire uoluisset, contristatus episcopus dixit: 'Scio quia tibi non expedit, quod me contristato discedis.' Quae Gothus uerba despexit, atque ad hospitium reuersus, eosdem pueros de quibus agebatur equis superinpositos cum suis hominibus praemisit. Ipso uero statim ascendens equum subsecutus est. Cumque in eadem ciuitate ante beati Petri apostoli ecclesiam uenisset, equo eius pes lapses est. Qui cum eo corruit, et eius mox coxa confracta est, ita ut in duabus partibus os esset diuisum. Tunc leuatus in manibus, reductus ad hospitium est. Qui festinus misit et pueros quos praemiserat reduxit, et uiro uenerabili Fortunato mandauit, dicens: 'Rogo te, pater, mitte ad me diaconem tuum.'" [15.] "Cuius diaconus dum ad iacentem uenisset, pueros, quos redditurum se episcopo omnino negauerat, ad medium deduxit, eosque diacono illius reddidit, dicens: 'Vade, et dic domino meo episcopo: quia maledixisti mihi, ecce percussus sum; sed pueros quos quaesisti recipe, et pro me, rogo, intercede.' Susceptos itaque puerulos ad episcopum diaconus reduxit, cui benedictam aquam uenerabilis Fortunatus statim dedit, dicens: 'Vade citius, et eam super iacentis corpus proice.' Perrexit itaque diaconus, atque ad Gothum introgressus, benedictam aquam
[column B]
super membra illius aspersit. Res mira et uehementer stupenda! Mox ut aqui benedicta Gothi coxam contigit, ita omnis fractura solidata est et salute pristinae coxa restituta, ut hora eadem de lecto surgeret et ascenso equo ita coeptum iter ageret, ac si nullam umquam laesionem corporis pertulisset. Factumque est ut qui sancto uiro Fortunato pueros cum pretio redden oboedientia subiectus noluit, eos sine pretio poena subactus daret." [16.] His igitur expletis, studebat adhuc senex de eo et alia narrare. Sed quia nonnulli aderant, ad quos exhortandos occupabar, iamque diei tardior hora incubuerat, facta uenerabilis Fortunati diu mihi audire non licuit, quae audire, si liceat, semper uolo. [17.] Sed die alio isdem senex rem de illo magis adhuc mirabilem narrauit, dicens: "In eadem Tudertina urbe Marcellus quidam bonae actionis uir cum duabus sororibus suis habitabat. Qui, eueniente molestia corporis, ipso sacratissimo uespereseente iam sabbato paschali defunctus est. Cuius corpus, cum longius esset efferendum, die eodem sepeliri non potuit. Cumque mora esset, temporis ad explendum debitum sepulturae, sorores eius, morte illius adflictae, cucurrerunt flentes ad uenerabilem Fortunatum, eique magnis uocibus clamare coeperunt: 'Scimus quia apostolorum uitam tenes, leprosos mundas, caecos inluminas. Veni et ressuscita mortuum nostrum.' Qui mox ut earum fratrem cognouit defunctum, flere ipse etiam de morte illius coepit eisque respondit, dicens: 'Recedite et haec dicere nolite, quia iussio dei omnipotentis
A translation of this leaf is currently unavailable.